Een Eco-School vol groene ambities

Een middelbare school in het centrum van Breda. Vijf jaar geleden nog een grijs gebied vol hittestress, nu een groene oase. Met een subsidie van Schoolplein van de Toekomst en andere partners konden zij hun groene dromen realiseren.

Het begon met het profielwerkstuk van een leerling in 2019, waaruit duidelijk werd dat leerlingen behoefte hadden aan meer groen rond de school. Vervolgens werd GroenGym samengesteld: een Eco-team van leerlingen. Bestaande ideeën werden geïnventariseerd, er werd gebeld, ontmoet, besproken, gebrainstormd… Samenwerkingen kregen vorm, subsidies werden aangevraagd en in februari 2022 werd symbolisch de eerste steen uit het schoolplein verwijderd.

Meer verbinding en beweging

Het schoolplein is verrijkt met inheemse struiken en planten, zeven nieuwe bomen, een pingpongtafel en vier schaaktafels. Ook zijn er vier picknicktafels van gerecycled materiaal neergezet. “Er wordt veel meer bewogen buiten, vooral door leerlingen uit de onderbouw,” geeft één van de GroenGym-leerlingen aan. “Ze spelen rond de tafel of pakken een voetbal”. Ook is er meer ruimte voor verbinding, nu leerlingen tegenover elkaar aan één van de picknicktafels kunnen zitten, in plaats van naast elkaar op het muurtje. “We gaan vaker met elkaar in gesprek tijdens de pauze. Vroeger zaten we meer op onze mobieltjes, nu kijken we elkaar aan”. Een andere nieuwe toevoeging is het watertappunt. “Dankzij een bijdrage van gezondeschool.nl kon dit er komen”, aldus een leerling. “Het wordt heel veel gebruikt.”

Inheemse impuls

Van stadsecoloog Rombout van Eekelen kreeg de school een lijst met inheemse planten, die ze gebruikten als leidraad voor de beplanting. Inheemse planten zijn optimaal aangepast aan onze bodem, onze dieren en ons klimaat. Bovendien helpen ze veel insecten aan voedsel.

Ragne van Engelen is coördinator duurzaamheid bij onderwijskoepel Libréon, waaronder het Stedelijk Gym valt. Zij is zelf oud-leerling van de school en vanaf de start betrokken geweest bij het project. Ragne vertelt: “We willen graag dat de dieren die hier leefden voordat we een nieuw gebouw kregen, weer terugkomen. Er was vroeger een grote mussenpopulatie. Deze verdween toen het oude gebouw werd gesloopt en er een nieuw gebouw voor in de plaats kwam.” Deze week is er op het schoolplein een faunatoren geplaatst: een langgekoesterde wens, waarin onder andere nestkastjes voor mezen zitten en een dak voor de mussen. Een tip van de stadsecoloog en ontworpen door Merel van der Linden. “We hebben ook al bloembollen geplant. Zodat de eerste bijen straks in het voorjaar meteen wat te eten hebben!”

Meer groen, minder hitte

Op de parkeerplaats is 1550 m2 aan tegels vervangen door grastegels. “Daar was nogal wat commentaar op, want “het loopt minder lekker”, daarom hebben we ook een speciaal hakkenpaadje aangelegd”, aldus de beheerder van het gebouw. Het resultaat: een groene parkeerplaats met minder wateroverlast en veel minder hittestress.

Ragne: “Aan de kant van de fietsenstalling hebben we nog niet vergroend en dat verschil voel je goed in de zomer, daar kan het echt ontzettend heet worden.” Gelukkig zijn er genoeg mooie ideeën om ook de fietsenstalling te vergroenen. Van kroosttegels tot pergola’s en klimplanten.

Naast het schoolgebouw is een groen stukje verwilderde jungle ontstaan. “Dit laten we een beetje zo. Ideaal voor diertjes zoals egels om te verstoppen.”, zegt één van de leerlingen. Als je doorloopt kom je in de personeelstuin achter de school: een grote, groene oase waar zelfs in november nog struiken in bloei staan. Leerlingen komen hier niet, behalve wanneer ze gebruik maken van het buitenleslokaal dat is aangelegd in de vorm van een heus amfitheater. “Helemaal in Griekse stijl, passend bij een gymnasiumschool”, aldus de beheerder.

Samen van A tot Z

“Deze plataan is gedoneerd, net als de vier lindes op het schoolplein”, geeft Ragne aan. “Dat is het mooie aan dit project”, vervolgt ze. “Het is echt een samenwerking geweest waarbij zoveel mensen hebben meegedacht en meegewerkt: de leerlingen van GroenGym, de docenten, de duurzaamheidsadviseur van de gemeente, de terreinbeheerder, de hovenier en zelfs de buren.” Voor het ontwerp en de aanleg werkten de leerlingen samen met studenten van de Curio opleiding Tuin, Park en Landschap. “Het belangrijkste”, geeft de terreinbeheerder van school aan, “is dat je eerst samen gebruiksdoelen formuleert en dán pas gaat kijken hoe je deze gaat bereiken. In ons geval waren dat vooral sociaal-ecologische doelen.”

Groene gewoonten

Naast de buitenruimte is er nog meer gerealiseerd. Op het dak is een daktuin aangelegd ter grootte van vier leslokalen. Binnen zijn grote planten geplaatst en de collega’s hebben de goede gewoonte ontwikkeld om elkaar plantjes cadeau te doen in plaats van bloemen. Er zijn nieuwe afvalbakken geplaatst om afval te scheiden, er worden lessen in biodiversiteit gegeven en op dinsdagen werken collega’s af en toe samen om het groene schoolplein te onderhouden.

Op naar de groene vlag!

“Maar we hebben nog allerlei ambities”, geven de leerlingen van het GroenGym team aan. Hun eerstvolgende missie is om het ‘impluvium’ te vergroenen; de binnentuin van het schoolgebouw. Hiervoor hebben ze al een hele lijst met wensen, waardoor de binnentuin aantrekkelijker wordt voor dieren en leerlingen.Daarnaast zijn ze op dit moment druk aan het vergroenen samen met de buurt. “We leggen geveltuinen aan bij buren om de groene zone uit te breiden. De meeste buren reageren enthousiast en helpen graag mee.” Inmiddels heeft de school een zilveren certificaat binnen de Eco-Schools beweging. “We gaan voor de groene vlag!”

Stad in een park

De vergroening van het Stedelijk Gymnasium is onderdeel geworden van ‘Stad in een Park’, een community die is opgezet om Breda in 2030 de groenste stad van Europa te maken. Met de vergroening van hun schoolplein draagt de school bij aan groene zones in het langgerekte stadspark langs de singels van Breda.